406 sayfa 1.71 mb

Nikolay Gogol'ün Ölü Canlar adlı eseri, 19. yüzyıl Rus toplumunun yozlaşmış yönlerini mizahi bir dille ele alır. Romanın ana karakteri Çiçikov, maddi çıkarlar peşinde koşan, kurnaz ve çıkarcı bir adamdır. Roman boyunca Çiçikov'un, Rus taşrasında yaptığı dolandırıcılık gezilerine tanık oluruz.

Özet:

Çiçikov’un hedefi, büyük toprak sahiplerinden ölmüş olan köylülerin (serflerin) kayıtlarını satın almaktır. O dönem Rusya'da devlet, toprak sahiplerinden “can” sayısına göre vergi aldığı için, ölen köylüler hâlâ kayıtlarda canlı olarak görünmektedir. Çiçikov, bu "ölü canlar"ı ucuza toprak sahiplerinden satın alarak kağıt üzerinde zengin bir toprak sahibi gibi görünmeyi ve daha sonra devletten büyük bir kredi almayı planlamaktadır.

Çiçikov, gezdiği kasabalarda farklı toprak sahipleriyle tanışır ve her biri ona toplumun farklı bir yozlaşmış yanını gösterir. Kimisi cimri, kimisi saf, kimisi kibirli olan bu toprak sahipleri, Çiçikov'un ölü canları satın alma teklifini farklı tepkilerle karşılar. Ancak her biri, Çiçikov’un amacını sorgulamadan ona ölü canları satmaya yanaşır.

Ana Temalar:

1. Yozlaşma ve Rüşvet: Çiçikov'un çevresindeki insanlar, onun planına kolayca ikna olur. Toplumun tüm katmanlarında ahlaki çöküş, dolandırıcılık ve rüşvet yaygındır.
2. İnsan Tiplemeleri: Her bir toprak sahibi, insan karakterinin farklı zaaflarını temsil eder. Gogol, bu karakterler üzerinden toplumun çürümüş yapısını gözler önüne serer.
3. Hırs ve Çıkarcılık: Çiçikov’un amacı, kişisel kazanç sağlamak için ahlaki değerleri hiçe sayarak toplumun zaaflarından faydalanmaktır. Bu, bireysel hırsın ne kadar yıkıcı olabileceğini gösterir.

Sonuç:

Ölü Canlar, Rusya'daki toplumsal ve ahlaki çöküşe yönelik sert bir eleştiridir. Gogol, ironik ve alaycı bir üslupla bireysel hırsların ve ahlaki çöküşün toplumu nasıl yozlaştırdığını gözler önüne serer.